Katarakt; genellikle orta yaş ve üzerinde görülen bir hastalık olmasına karşın; yenidoğan bebeklerde, şeker hastalarında, göze fiziksel bir darbe alma sonucunda veya uzun süre kortizonlu ilaç kullanan kişilerde de görülebilir.
Katarakt, göz içinde bulunan ve görmeyi sağlayan doğal göz merceğinin zamanla saydamlığını kaybederek matlaşması sonucu oluşan göz hastalığıdır. Farklı bir deyişle hastanın buğulu bir camın arkasın bakıyormuş gibi hissetmesidir.
Katarakt genellikle zamanla ya da göze alınan darbe sonucu yaralanma ve neticesinde gözün, merceği oluşturan dokuyu değiştirmesi ile oluşur. Bunun yanında kalıtsal genetik bozukluklar da katarakt riskini arttırabilir. Diğer göz hastalıkları, geçmişte gerçekleşen göz ameliyatları ve diyabet gibi durumların da kataraktı etkilediği bilinmektedir. Ayrıca steroid ilaçlarının uzun süreli kullanımı da etkisini katarakt üzerinde gösterebilir.
Katarakt gözün renkli kısmının (iris) arka kısmındaki mercekte bulunur. Objektif, tıpkı bir kamera gibi göze gelen ışığı odaklayıp, retinada net ve keskin bir görüntü oluşturur. Yaşlandıkça gözde bulunan lensler şeffaflığını kaybederek daha az esnek ve daha kalın bir hal alır. Yaşlılığın yanında diğer tıbbi durumlar da lens içindeki dokuların parçalanmasına ve bir araya toplanmasına neden olur. Bu nedenle lens içindeki küçük alanlar matlaşır ve görüş kalitesinde düşme meydana gelir.
Katarakt eşit olmasa da genellikle her iki gözde birden gelişir. Aynı derecede gelişmeyen katarakt iki göz arasında görme kalitesi açısından fark oluşturabilir.
Katarakt sadece cerrahi ile tedavi edilebilen bir göz hastalığıdır. Kataraktın görmeye olan etkisi belli bir seviyeye ulaştığında mutlaka tedavi edilmesi gerekir. Başlangıç seviyesinde olan katarakt hastalarında ise mesleki fonksiyonları ve günlük yaşamları göz önünde bulundurulduğunda hastanın hayatına olumsuz etki ediyorsa erken evrede de katarakt operasyonu gerçekleştirilebilir.
Katarakt operasyonlarında, göz içinde bulunan zamanla ya da göze gelen darbe sonucu matlaşan doğal lens çıkarılarak yerine yapay lens yerleştirilir. Fakat bazı hastalarda yapay lens kullanımı uygun olmayabilir. Bu durumda hastalar katarakt ameliyatından sonra ihtiyaç duyuluyorsa görme, gözlük veya kontakt lens ile düzeltilebilir.
Katarakt operasyonları oldukça kısa süren ve genellikle tedavisi ayakta gerçekleşen operasyonlardır. Yine de bazı hastaları istisnai durumlarda hastanede istirahat etmesi gerekebilir.
Katarakt operasyonu sırasında göz çevresindeki bölge lokal anestezi ile uyuşturulur, genellikle operasyon boyunca hasta uyanık olur. Katarakt operasyonları genellikle güvenli operasyon olmalarının yanı sıra enfeksiyon ve kanama riski taşıyan operasyonlardır. İşlemden sonra hastanın, gözünde birkaç gün süren rahatsızlık hissetmesi doğaldır, tam olarak iyileşme genellikle sekiz hasta içinde gerçekleşir.
