Hastalıkların tespiti amacıyla görüntüleme yöntemlerinin kullanıldığı bölümler radyoloji adıyla adlandırılmaktadır. Birçok sağlık kuruluşunda ve hastanede hastalıkların tanısında kullanılan görüntüleme yöntemleri, tedavi amacıyla kullanıldığında cerrahi müdahalelerin daha az zararla yapılabilmesine olanak sağlamaktadır. X ışınları ve diğer görüntüleme yöntemleri arasında,
Radyoloji ‘’ diagnostik Radyoloji’’ ve Radyoterapi şeklinde iki ana başlığa ayrılır. Diagnostik radyoloji yöntemi vücudun tümü veya bir bölümünü herhangi bir cerrahi operasyon yapılmadan kansız bir şekilde görüntülemeye imkân sağlayan bir yöntemdir. Herhangi bir kesip biçme olmadan ve vücut bütünlüğünü bozmadan lokal görüntülemeye ve teşhise olanak sağlayarak vücut içinin görüntülenebilmesine imkan verir.
Radyo terapi ise, iyonize edilmiş radyasyon kullanılarak kanser hastalığının tedavi edilmesine olanak sağlayan bir yöntemdir. Radyoterapinin ana fikri, yüksek dozda radyasyon uygulanarak kanserli hücrelerin öldürülmesi, bölünüp çoğalmaların engellenmesidir. Radyoterapi sağlıklı hücrelerden çok hızla büyüyen kanserli hücrelerde önemli bir etkiye sahiptir. Radyoterapi hastalıkların etkin bir şekilde tedavisinin yanı sıra, tedavi sonrasında hastaların yaşam kalitelerini de etkileyerek daha sağlıklı bir yaşam sürmelerine olanak sağlamaktadır. Sadece kanserli hücrelere ve lokal olarak uygulanabilen radyoterapi yöntemi, kısa süreli seanslar halinde uygulanarak, hastaların günlük yaşamlarına devam edebilmelerine olanak sağlamaktadır.
Bölüm Hakkında
Radyoloji bölümü diğer kliniklerden farklı olarak vücudun gözle görülemeyen kısımlarda neler olduğu ile ilgili bilgilerin elde edilebildiği bir bölümdür. Görüntüleme sistemleri sayesinde mide, akciğer, böbrek vb. organlarda meydana gelebilecek hastalıkların erken teşhisi mümkün olabilmekte ve daha fazla ilerleme kaydetmeden tedavi yöntemleri belirlenebilmektedir. Sağlık kuruluşları ve hastanelerde özel bir bölüm olarak ayrılan alanlarda faaliyet gösteren radyologlar, hastalığın çeşidine göre farklı yöntemlerle film çekme ve görüntüleme yapabilmektedir.
Radyolojide ana fikir, uygulama yapılacak olan organın daha net şekilde görüntülenmesini sağlamak ve iç organlarda oluşan ve hastalığa sebep olan belirtilerin görülebilmesidir. Bu amaçla farklı kimyasallar ve eriyikler kullanılmaktadır. Örneğin dolaşım sistemleri ile ilgili bir görüntüleme gerektiğinde iyotlu organik bileşikler kullanılmakta, kalın bağırsak gibi iç organların görüntülenmesinde Baryum sülfat gibi kimyasallar kullanılabilmektedir. Böylece tanısı yapılacak hastalığın etkilediği organların daha net görüntülenebilmesi mümkün hale gelmektedir.
Radyoloji bölümünde çekilecek filme göre masa ve film düzenekleri de farklılıklar gösterir.
Uygulamalar
Hastalıkların erken teşhisinde önemli bir rol oynayan radyoloji uygulamaları, farklı organların farklı yöntemlerle incelenmesine olanak sağlamaktadır.
Bilgisayarlı Tomografi: Bilgisayarlı tomografi uygulamalarında x ışınlarının hastanın etrafında döndürülmesi yöntemiyle görüntüleme sağlanmakta ve röntgende görülmesi mümkün olmayan yumuşak dokular ve vücudun iç detayları görüntülenebilmektedir Röntgene göre daha yüksek iyonizan içeren yöntemde vücudun iç detayı üç boyutlu ve kesitsel olarak görüntülenebilmektedir.
Ultrasonografi: Yüksek frekanslı ses dalgalarının görüntülemede kullanıldığı bir yöntem olan uygulamada, sesin yansıyarak geri dönmesi ilkesi prensibi kullanılmaktadır. Yöntem özellikle yumuşak dokudan oluşan bölümlerin detaylı bir şekilde görüntülenmesini mümkün kılar. En güvenilir radyolojik yöntemlerden biri olan ultrasonografi yüzeye yakın seviyelerde daha başarılı sonuçlar alınmasını sağlamaktadır.
MR ( Manyetik Rezonans) : yaygın olarak emar olarak bilinen uygulama, yüksek güce sahip mıknatıs içinde radyo dalgalarının kullanılmasıyla görüntü elde etmeye imkân sağlayan bir uygulamadır. Sıvı içeriği yüksek seviyeler ve yumuşak dokuların çok daha detaylı ve üç boyutlu şekilde görüntülenmesi amacıyla kullanılır.
Mamografi: meme bölgesinin radyografinin temel prensipleriyle görüntülenmesi uygulamasıdır. X ışınları kullanılarak gerçekleştirilen uygulama ile yumuşak dokular net bir şekilde görüntülenebilmektedir. Memenin mamografi cihazının özel düzeneğiyle sıkıştırılması ve sabit bir şekilde kalması sağlanarak görüntü alınır. Böylece vücuda daha az radyasyon alınması mümkün hale gelir.
Nükleer Tıp: elektromanyetik radyasyon grubu içerisinde yer alan gamma ışınlarının kullanıldığı bir görüntüleme uygulamasıdır. Gama ışını yayan maddelerin özel amaçlı moleküllere bağlanarak vücuda verilmesi yöntemidir. Gama ışını yayan maddelerin izlenmek istenen bölgeye ulaşmasıyla yaydıkları radyasyonun cihazlarla görüntülenmesi esasına dayalı bir uygulamadır. Radyolojide elektromanyetik radyasyonların yanı sıra ses enerjisi, x ışınları, gama ışınları, radyo dalgaları, kullanılan enerjiler arasında yer almaktadır.
