Astım, hava yollarının çevresel etkenlere karşı normalden fazla seviyede duyarlı olmasıdır. Hava yollarında ve bu hava yollarını döşeyen zarda (mukoza) şişme olur. Bu şişme, belirli dönemlerde hava akımını engelleyerek solunum sıkıntıları yaşanmasına sebep olur. Bu dönemlere astım nöbeti adı verilmektedir.

Astım Belirtileri Nelerdir?

Astım, hava yollarının tıkanması sonucunda gerçekleşen soluk alıp-verme zorlukları sırasında kendini gösterir. Belirtileri ise; öksürük, nefes darlığı, hırıltılı nefes alıp verme ve göğüste sıkışma hissi ile kendini gösterir. Ancak bu belirtiler kesinlikle astım rahatsızlığına sahip olunduğu anlamına gelmez. Bahsedilen belirtilerin tekrarlayıcı olması, gece ve sabaha karşı ortaya çıkmaları veya egzersiz sonrası tetiklenmesi gibi durumlar astım tanısı koyulması için yardımcı olacak verilerdir. Bu belirtiler ataklar arasında ortaya çıkmaz ve astım hastaları ataklar arasında kendilerini iyi hisseder. Astım tanısı, detaylı hasta öyküsü, muayene bulguları ve solunum fonksiyon testleri yapılarak konulur.

Astıma Neden Olan Faktörler

Astım hastalığına neden olan risk faktörleri kişinin kendisine ve çevresel faktörlerine göre değişebilir. Bu bilgi ışığında satıma neden olan risk faktörlerini şu şekilde sıralayabiliriz;

• Ailede astım hastalığının olması
• Ebeveynlerde sigara kullanımı
• Anne karnındayken bebeğin yetersiz beslenmesi ve düşük ağırlıkta doğması
• Bebeklik döneminde alerjen maddelere maruz kalınması
• 2 yaşından itibaren ağır solunum yolları rahatsızlıklarının geçirilmesi
• Gebelikte annenin sigara içmesi de bebek için risk faktörü doğurmaktadır.

Astıma Sebep Olan Meslekler

Marangozluk, doğramacılık, mobilyacılık, fırıncılık, kuaförlük, sağlık personeli, veterinerlik, kümes hayvanı yetiştiriciliği, kaynakçılık, dökümcülük, çiftçilik, plastik/kauçuk/kimya/ilaç endüstrileri, çay/tütün üretimi, demiryolu işçiliği, itfaiyecilik, kuru temizleyicilik, temizlik işçiliği gibi bazı meslekler, astım hastalığı için tetikleyici olmaktadır.

Astım Hastaları Hangi Önlemleri Almalı?

Astım hastalarının tedavi aşaması için en önemli adım, astım krizini başlatabilecek unsurlardan uzak durmaktır. Bu nedenle astım hastası olan kişi, krizine yol açabilecek durumları iyi bilmelidir. Astıma iyi gelecek bazı önlemler ise şu şekildedir;

• Yaşam alanlarının nem oranı düşük tutulmalı
• Ev temizliği HEPA filtresi içerek vakumlu süpürge ile yapılmalı
• Evcil hayvanlara alerjiniz varsa evde beslenmemeli
• Ev içinde sigara içilmemeli
• Evde sprey, kokusu yoğun deterjan veya parfüm kullanılmamalı
• Sentetik yatak malzemeleri kullanılmalı, kuş tüyü yastık vb. kullanılmamalı
• Polen miktarının fazla olduğu saatlerde kapı ve pencereler kapalı tutulmalı
• Polen yoğunluğunun fazla olduğu saatlerde kapı ve pencereler kapalı tutulmalı
• Polen miktarının fazla olduğu günün ilk saatlerinde evden çıkmamaya özen gösterilmeli
• Evde ve arabada cam açmak yerine bakımları düzenli olarak yapılan ve polen filtresine sahip klimalar kullanılmalı
• Evin içinde ve özellikle yatak odasında halı, kilim, mobilya, yastık ve minderler bulundurulmamalı
• Yatak şiltesi ince ve basit bir sentetikten yapılmış olmalı
• Ev sürekli olarak havalandırılmalı
• Polenlerin arttığı dönemlerde ise ev içindeki kapı ve pencereler kapalı tutulmalı
• Boya, badana, cila, böcek ilaçlama, hasta evde değilken yapılmalı
• Ev içinde kızartma ve yemek kokusu oluşursa mutlaka havalandırılmalı
• Kuru havalarda rüzgar varsa dışarıya çıkılmamalı
• Alerjenlerin havaya karışımına neden olan çim biçme ve yabani ot temizleme gibi bahçe işlerinden uzak durulmalı
• Tatil yapılacak yazlık ya da oteller, alerjen durumlar göz önünde bulundurularak seçilmeli
• Açık hava egzersizleri yaparken belli bir seviyenin üstüne çıkılmamalı, aşırıya kaçılmamalıdır
• Dışarıda giyilen kıyafetler eve döner dönmez değiştirilmeli ve duş alarak saçlarda ve derilerde biriken alerjenler temizlenmeli
• Dışarı çıkarken geniş kenarlı gözlükler kullanılmalı. Alerji seviyesi yüksek olan kişiler ve astım hastaları ek olarak alerji maskesi kullanmalıdır.