Kronik göz ovuşturma keratakonusla bağlantılı bulunulmuştur ve hastalığın alevlenmesine sebep olabilmektedir. Özellikle çocukluk yaşlarında başlayan bu alışkanlığın önüne geçilmesinde fayda vardır.
Göz ovuşturma bir göz rahatsızlığına bağlı olabileceği gibi ailesel alışkanlık halinde de görülebilmektedir. Kornea üzerinde mikrotravmalar oluşturan göz ovuşturma süreklilik kazandığı zaman ve özellikle genetik olarak yatkın hastaların korneasında incelme ve dikleşme oluşturmaktadır. Korneanın bu bozukluğu keratokonus olarak bilinmekte ve genellikle her iki gözü etkileyen ve sıklıkla da asimetrik, iltihabi olmayan, kornea doku bozulması, dikleşmesi, kornea tepesinin incelmesi ve öne çıkması ile karakterize ilerleyici kornea hastalığıdır.
Down sendromlu hastaların gözlerini sıklıkla ovuşturdukları ve keratokonus hastalığından daha sık etkilendikleri bilinmektedir. Tersinden bakıldığında ise keratokonusu olan hastaların üçte ikisinde devamlı göz ovuşturma alışkanlıkları olduğu görülmüştür. Tüm bunlar göz ovuşturma ile ilerleyici bir kornea hastalığı olan keratokonus arasında güçlü bir bağlantı olduğunu göstermektedir. Yapılan çalışmalarda göz ovuşturmanın göz tansiyonu üzerinde de etkisi olduğu gösterilmiştir.
Göz ovuşturma kornea üzerinde tahriş etkisi yapmakla beraber, göze yapılan baskıdan dolayı göz içi basıncında da artış sağladığı bildirilmiştir. Şiddetli ovuşturma ile basınç normal seviyesinin 10 misli kadar yükselebilmektedir. Eylemin uzun zaman devam edilmesi basınç yüksekliğine bağlı göz hastalıklarındaki ilerlemeyi tetikleyebilir. Halk arasında kara su olarak bilinen glokom hastalarında bu özellikle önem arz eder. Diğer taraftan sözünü ettiğimiz keratokonus hastalığında da kornea kalınlığı inceldiği için basınçtan daha fazla etkilenebilmektedir. Özet olarak göz ovuşturma hem kornea tahrişi hem de göz basıncı artışı yaparak keratokonusun ortaya çıkmasına ve ilerlemesine neden olabilir.
Baş üstu yoga, ağır kaldırma, yüz koyun uyumalar, trompet gibi çalgılar, suya dalarak su içi yüzmeler de ani göz içi basınç artışına neden olmaktadır. Ne yapılmalı? Göz ovuşturmalarından kaçının. Eğer göz ovuşturmanızın nedeni gözlerdeki kaşınma, batma gibi hisler ise mutlaka bir göz doktoruna görünün. Kaşınmaya bağlı ovuşturma sırasında daha fazla histamin salgılanmakta ve kaşınma-ovuşturmayı devam ettirmektedir. Bu sebeple gözlerimizi ovuşturdukça ovuşturmak isteriz. Çocuklarınızda göz ovuşturma sürekliliği devam ediyorsa yene bir göz hekimine muayene ettirin. Göz alerjileri, göz kurulukları, enfeksiyonları ve yabancı cisim göz ovuşturması nedenleri olabilir ve tedavi edilmelidir.
Doç. Dr. Faik ORUÇOĞLU
