Tip 2 şeker hastalığı ve Obezite genellikle birlikte seyreden uzun yıllarda damarlarda yaygın harabiyete yol açarak kişiyi böbrek yetmezliği, körlük, damar tıkanıklıklarına bağlı kalp krizi, inme (felç), ayak, bacak kesilmesi gibi ağır sonuçlara yol açan hastalıklardandır. Diyetin ve ilaçların yetersiz kaldığı durumlarda hastalara yeni kurtuluş ve tedavi yöntemi “metabolik cerrahi” yöntemleridir. Metabolik cerrahi yöntemleri, sıklıkla başarısız olduğu için yeniden onarım (revizyon) ameliyatlarına mahkum, hastaların yemek miktarını azaltmalarını amaçlayan kısıtlayıcı, mide küçültücü işlemler yerine, bağırsaklardaki kan şeker seviyelerini dengeleyen, doygunluk hissini tetikleyen nöropeptid ve hormonların daha etkin, verimli çalışmasını sağlayarak kısıtlayıcı anatomik değişikliklere ek olarak, fizyolojik süreçleri etkileyip şeker metabolizmasını kalıcı ve en uygun şekilde dengelemeyi amaçlayan cerrahi işlemlerdir. Bu ameliyatlarla şeker hastalığı kontrol altına alınırken, diyabete bağlı ortaya çıkacak hasarlar önlenmekte, hastalar obezite sorunundan kurtulurken, hipertansiyon ve kolesterol-lipid metabolizması da düzelmektedir.
METABOLİK CERRAHİ YÖNTEMLERİ
Tüp mide ameliyatına ek olarak ince bağırsağın son kısmının mideye yeni bir çıkışla bağlanması yöntemidir. Böylece yiyecekler ince bağırsaklardan geçerken emilim azaltılmış olur. Uygulanacak hastaya göre cerrahın seçeceği (SASI) bypass, SADI-s gibi farklı teknik yöntemleri vardır. Temel olarak mideye doğal çıkış yolu dışında, ikinci bir çıkış yolu açmak, midedeki besinlerin bir kısmını tüm ince bağırsaktan geçirmeden, doğrudan ve kestirmeden ince bağırsağın son 250. Cm sine aktarmaktır. İnce bağırsağın kalın bağırsağa girdiği yerden başa doğru ölçülen 250. - 270. Cm sinden kesilip mideye bağlanması, kesilen bağırsağın da baş tarafının sondan itibaren 100. Veya 120 cm den bağırsağın son kısmına bağlanması yöntemidir. Midede besin geçişi için artık iki kapı ve iki yol vardır (İkiz geçit). Yapılan ölçümler sonucu gıdaların üçte ikisi midedeki yeni yoldan, üçte biri ise doğal yoldan, yani onikiparmak bağırsağından geçmektedir.
İkiz geçit yönteminin (Transit Bipartisyon) üstünlüğü nedir?
Şeker hastalarında sıklıkla görülen D vitamini, B1 Vitamini ve demir eksikliği daha az görülür.
Hastaların çok azı vitamin ve demir takviyesine ihtiyaç duyarlar (Yaklaşık % 5)
Mideye yeni çıkış yapıldığı ve mide içi basınç düşük olacağı için ameliyat sonrası kısa vadede mide kaçağı ihtimali, uzun vadede mide genişlemelerine bağlı yeniden kilo alma riski azalır.
Mide bağırsak anatomisi korunduğu için ileriki yıllarda gerekebilecek endoskopik girişim ve tetkiklerine izin veren yöntemdir.
Birçok ülke araştırmacısının katıldığı çok merkezli araştırmada:
Evaluation of the Efficacy of Single Anastomosis Sleeve Ileal (SASI)
Bypass for Patients with Morbid Obesity: a Multicenter Study
Evaluation of the Efficacy of Single Anastomosis Sleeve Ileal (SASI)
Bypass for Patients with Morbid Obesity: a Multicenter Study
(Evaluation of the Efficacy of Single Anastomosis Sleeve Ileal (SASI) Bypass for Patients with Morbid Obesity: a Multicenter Study Obesity Surgery · November 2019)
Bağırsak göçürme ameliyatı, mide küçültme işlemine ek olarak, ince bağırsağın son 200 cm lik kısmının, bağırsağın mideden çıkan başlangıç kısmına ön bağırsağa göçürülmesi işlemidir. Bu yöntemle, mideden salgılanan “iştah hormonu” olarak bilinen ghrelin hormonunu eksiltmek, son ince bağırsaktan salgılanan ve insüline duyarlılığı arttıran, glukagon salgılanmasını baskılayarak endojen şeker üretimi ve yağ asitleri üretiminin azalmasını ve pankreasın insülin üretilmesini artıran hormon benzeri GLP-1 peptidlerin salgılanmasını arttırmak amaçlanır. Bu ameliyat sonrası mideden salınan ve iştahı uyaran hormon salınımı azaldığı için ameliyat sonrası hastaların iştahı ve açlık hissi azalır. Doygunluk hissi artar.
Bağırsak Göçürme Ameliyatının (İleal İnterpozisyon) Diğer Ameliyatlardan Farkı Nedir?
Bu ameliyatlarla yemek miktarı kısıtlaması amacına ulaşılırken, erken doygunluk hissi de sağlanmaktadır.
Besin alımını kısıtlayıcı ameliyatlarda ciddi vitamin ve protein eksiklikleri ve bunlara bağlı hastalıklar gelişirken, Bu ameliyatlarda emilim bozulmamakta, hastada uzun vadede vitamin ve protein eksikliği ile seyreden beslenme bozuklukları nadir görülmektedir.
Düşük vücut kitle endeksli, obez olmayan şeker hastalarında da bu yöntemle başarılı sonuç almak mümkündür.
Şimdilik bilindiği kadarıyla en az 10 yıllık süre için hastaların yaklaşık % 90’ı ilaç ve diyete ihtiyaç duymadan şeker hastalığından kurtulmaktadır.
Op. Dr. Kenan Yüce
Genel Cerrahi Uzmanı
