Prostat kanserleri erkeklerde en sık görülen kanserlerdir. Erkeklerde akciğer kanserlerinden sonra ikinci sırada ölüme neden olan kanserdir. 50 yaşın altında çok nadirdir. Genellikle 70 yaşından sonra görülür ve yaş ilerledikçe sıklığı artar. Prostatta geliştikten sonra çevre dokulara yayılabilir. Bir diğer yayılma yolu kan yoluyladır. Kanserli hücreler bu yol ile kısa zamanda akciğere ve kemiklere yayılır.
Erken devrede belirti vermez. Belirtiler ancak idrar yolunu tıkadıktan sonra ortaya çıkar. İdrar şikayetleri olur. Zor idrar yapma, sık idrara çıkma, gece idrara kalkma şikayetleri daima bulunur.
Prostat Spesifik Antijeni (PSA) adlı tetkik ile prostat kanseri teşhisi konmaya çalışılır. Bu tetkik hem teşhis koyucu hemde tedavinin seyri hakında bilgi verir.
Ultrason ve Bilgisayarlı Tomografi: Hem prostat kanserini gösterme hemde yayılma derecesini anlamada önemli tetkiklerdir. Düz ve ilaçlı rontgen filimleri kanserin kemiklere veya akciğerlere yayılıp yayılmadığını anlamak için çekilir. Prostat kanserinden şüphelenildiği zaman iğne ile prostattan parça alınıp patalojik inceleme yapılır.
Cerrahi Tedavi
Prostat dışına taşmamış kanserlerde yapılır. Prostat dokusu ve çevresindeki dokular ve bazı komşu organlar olduğu gibi çıkarılır. Şua Tedavisi (Radyoterapi) Dışarıdan belirli derecelerde ışın verilir. Böylece kanser hücreleri öldürülmeye çalışılır. Hormon Tedavisi: İleri devre prostat kanserlerinde uygulanılır. Testislerin alınması: Erkeklik hormonu (Testesteron) un prostat kanseri oluşumunda direk etkisi vardır. Erkeklik hormonuda testislerden salgılandığı için amaliyatla testisler alınır. Böylece prostat kanserini alevlendiren erkeklik hormonu kaynağı kurutulmaya çalışılır İlaç tedavisi: (Kemoterapi) Kanser tedavisinde kullanılan ilaçlar prostat kanserinde de kullanılır.
Prostat kanseri çoğunlukla biyolojik agresifliği düşük olup yavaş ilerleyen ciddi bir kanser türüdür bu yüzden prostat kanseri geç şikâyet verir. Geç kalınırsa, tedavide kullanılan enstrümanlar etkisiz hale gelebilir. Ayrıca prostat kanserinin şiddeti ve tümörün saldırganlık ölçütü hastadan hastaya değişir.
Erken evrede tanı almış prostat kanserli hastaların çoğunda hiçbir şikayet yoktur. Bazen, prostat kanseri idrar torbası, sperm kanalları, bağırsağın son kısmına yayılım yaparak, kanlı idrar, kanlı meni, ağrı, makattan kanama gibi şikayetlere neden olabilir. Açıklanamayan halsizlik ve geçmeyen kemik ağrıları olan 40 yaş üstündeki erkeklerde dikkatli olunmalıdır.
PSA, prostatta en önemli ve klinik olarak yararlı biyokimyasal belirleyicidir. PSA (Prostat spesifik antijen), prostatik duktus ve asinüsleri döşeyen epitelyal hücrelerde üretilir ve prostatik duktal sisteme direkt salgılanır. PSA’yı prostat kanseri tanısına özel hale getirmek için çeşitli stratejiler araştırılmıştır. Bunların ortak amaçları yanlış-pozitif test sonuçlarını azaltmaktır. Gereksiz biyopsileri azaltmak amaçlanmıştır.
Prostat kanseri için risk faktörleri nelerdir?
Bir dizi faktör, prostat kanserine yakalanma riskini artırır. Prostat kanseri için risk faktörleri şunlardır:
Prostat kanseri riskini azaltma
Prostat kanseri riskini azaltmak mümkün olabilir:
Prostat kanseri tedavisinde, yaşam boyunca düzenli tıbbi bakım gerekliliği şarttır. Düzenli tıbbi bakımın ilk şartı erken tarama testleri için donanımlı bir kuruluşa ve uzmanına başvurmaktır. Kanser tedavisi, tümörün saldırganlık ölçütüne ve hastanın isteklerine dayanmaktadır. Yaşam boyu süren kontrollerde kullanılabilecek tedavi yöntemleri aşağıda sıralanmıştır.
Prostat kanseri için ortak tedaviler tek tek ya da kombine edilerek kullanılabilir. Medikal tedavilerin başlıcaları.
Prostat kanseri tedavisi için birçok seçenek mevcuttur:
Radyoterapi kanser dokusunun çoğalmasını engellemek ve kanser hücrelerini yüksek enerjili radyasyon ile gerçekleştirir. Radyoterapi vücudun dışından prostatın olduğu bölgeye ışınların odaklanması ile veya prostat dokusu içerisine radyasyon saçan materyallerin yerleştirilmesi ile yapılmaktadır.Işınlar yeterince odaklanıp gönderilemediğinden kanser dokusuna ulaşmakla birlikte çevresinde bulunan normal hücrelerde ulaşır ve onlara da hasar vermektedir.
Hormonoterapi kanser hücrelerinin çoğalmasının engeller. Erkeklik hormonu olarak bilinen testosteron prostatta bulunan kanser hücrelerinin çoğalmasına neden olur. Testosteronun etkilerini engellemek amacıyla verilen ilaçlarda kanser hücresinin çoğalmasının engeller. Bazı durumlarda testosteronun üretildiği testisler alınarak vücuttaki testosteron seviyelerinin düşmesi sağlanır.Hormonoterapi genellikle kanserin prostat dışına yayıldığı durumlarda yapılmaktadır. Hastayı kanserden kurtarmamakta ancak büyümesini engellemekte ve yaşam süresini uzatmaktadır.
Cerrahi operasyonla kanser dokusu vücuttan çıkartılmaktadır. Bu tedavi seçeneği erken evre kanserlere uygulanmaktadır. Cerrahi müdahalelerin değişik yöntemleri bulunmaktadır. Bunlar açık, laparoskopik ya da robot yardımlı laparoskopik radikal prostatektomidir. Bu operasyon tekniklerinin bir birine üstünlüğü yoktur, genel kabul gören cerrahi yöntem doktor ve hastanın ortak tercihinin belirlenmesinde yatar. Bu teknikte göbek altından açılan alandan kanseröz prostat dokusu çıkartılır. Radikal prostatektomi prostattaki kanser dokusu prostatın dışına yayılım göstermiyorsa yapılır.
Prostat kanseri tedavi edilmezse potansiyel sonuçları nelerdir?
Prostatit (Prostat İltihabı) Tedavisinde Kullanılan Yöntemler
Yalnızca doktorunuz, bu tedavilerin herhangi birinin size uygun olup olmadığının tavsiyesinde bulunabilir. Alternatif tedavilerin faydasının omadığı doktorlar tarafından bilinmektedir. İnternet üzerinden alternatif tedavi arayışına geçmeniz doğru değildir.
Şimdi çağımızda sık rastladığımız tedavisi güç olan bu hastalığı tanıyalım.
Prostatit işeme şikayetleri ve ağrı ile karakterizedir. Bazen erken boşalma, kanlı sperm gibi cinsel işlev bozukluğu ile ilişkilidir. Erkeklerin% 10 ila 25'ine yakını yaşamları boyunca prostatit tanısı almaktadır. Bu erkeklerin %60 tıbbi yardım ihtiyacı duymaktadır.
Bakteriyel ve nonbakteriyel kronik prostatit nedenleri ve tedavisi tam olarak bilinmemektedir. Akut bakteriyel prostatit kolayca teşhis ve tedavi edilir.
Kronik bakteriyel prostatit, uzamış veya yineleyen belirtiler ve tekrarlayıcı şikayetlerle karakterizedir. Tanısı klasik prostat masajı sonrasında elde edilen numuneler ile daha önce alınan idrar örneklerinin karşılaştırılması ile konulur.
Bakteriyel prostatit ile nonbakteriyel (bakterinin sebep olmadığı) prostatitin ayrımının klinisyen tarafından yapılması şarttır.
Prostatit erkeklerde en sık görülen ürolojik tanı alan (<50 yaş) ve daha ileri yaşlarda en sık rastlanılan 3. ürolojik hastalıktır.
Op. Dr. Ruhi Güngör
Üroloji Uzmanı
